Vol Energie

Als het grootste stadion van Nederland ziet de ArenA het als haar taak stakeholders te inspireren. Als koploper in Amsterdam Zuidoost en als best practice voor anders stadions. De ambitie reikt verder dan de muren van het stadion. Samen met onze Green Deal-partners inspireren we onze bezoekers en organisaties in de regio duurzame keuzes te maken.

Onder het dak van de ArenA werken talloze organisaties. De ArenA zet zich in om hen samen te brengen achter alle duurzaamheidsambities. Een voorbeeld is de energiebesparing in kiosken, die door verschillende cateraars worden uitgebaat. En door onze duurzaamheidsaanpak via diverse kanalen te delen, inspireren we andere stakeholders. Samen met verschillende evenementorganisatoren motiveren we bezoekers met het openbaar vervoer te komen.

De gezamenlijke aanpak resulteerde in een lichte afname van het autogebruik. Bovendien nam het aantal georganiseerde busreizen naar het stadion weer iets toe. Ook het zonnedak – dat mogelijk werd gemaakt met steun van het Amsterdam Klimaat & Energiefonds – laat zien dat je de grootste stappen zet samen met stakeholders.

Vol Energie:

Geen bezoekers? Geen energieverspilling!

De Amsterdam ArenA telt 52 kiosken waar bezoekers tijdens evenementen terecht kunnen voor eten en drinken. Op non-eventdagen zijn de kiosken gesloten. De apparatuur – zoals koeling, kassa’s en reclameschermen – stond op die dagen echter vaak nog aan. Afgelopen jaar onderzochten we hoe we zo veel mogelijk apparatuur konden uitschakelen.

“Om inzicht te krijgen in de mogelijke energiebesparing én het bewustzijn te vergroten, hebben we tijdens de winterstop – waarin elk jaar al zo veel mogelijk apparatuur wordt uitgeschakeld – het overige verbruik gemonitord. De ‘Analyse Energieverbruik Publiekscatering’ vormt daarmee een opmaat naar een verbetering van de energie-efficiency van de kiosken”, vertelt Josine Rienks van de Amsterdam ArenA.

Bekijk de besparingskansen in deze kiosk

Koeling

Niet elke koelinstallatie kun je zo maar uitschakelen als de kiosk gesloten is. Omdat er voedingswaar in zit bijvoorbeeld. “Daarom hebben we eerst in kaart gebracht welke koelingen we wél kunnen uitschakelen buiten de evenementen. Een vervolgstap is onderzoeken hoe we koelingen efficiënter kunnen inzetten – waardoor er misschien minder nodig zijn – en zo toch energie kunnen besparen. Daarnaast hebben we in 2006 al een ‘kelderbierinstallatie’ gerealiseerd en maken we sinds 2010 gebruik van een gecentraliseerd post-mixsysteem voor frisdrank. Daarmee koelen we de drank op één centrale plek, wat een flinke energiebesparing oplevert.”

Kassa’s

Het kassasysteem valt onder de verantwoordelijkheid van de ArenA en is in iedere kiosk hetzelfde. Het aan- en uitzetten van de kassa’s bespaart weliswaar energie, maar zorgt er ook voor dat de systemen sneller mankementen vertonen. Daardoor zijn ze eerder aan vervanging toe. “Besparing op de korte termijn levert op de lange termijn in dit geval dus nadelen op. Uiteraard is ook die afweging relevant in ons duurzaamheidsbeleid.”

Schermen

De displays in kiosken bestaan grotendeels uit energiezuinige led-schermen. Toch levert het uitschakelen ervan tijdens non-eventdagen een energiebesparing op. “Een typisch geval van gewenning: de schermen stonden met enige regelmaat aan, terwijl niemand zich hiervan echt bewust was. Stap 1 in energie besparen is je bewust te worden van wat onnodig energie verbruikt.”

Duurzame partners

Het voorkomen van onnodig energieverbruik op non-eventdagen kan jaarlijks een energiebesparing opleveren, zo blijkt uit de analyse. “De Amsterdam ArenA kan deze besparing alleen in samenwerking met de cateraars realiseren. Die samenwerking staat voor ons dan ook centraal.”

Energielabel

In het onderzoek is ook gekeken naar mogelijke besparing door zuinigere apparatuur. “Een aantal apparaten stamt nog uit 1996, toen de ArenA werd geopend. In die tijd bestond het energielabel nog niet, maar de vervanging ervan door apparaten met een A-label, levert zeker een besparing op.”

Besparen waar mogelijk

Per jaar vinden er zo’n 40 grote evenementen plaats in de Amsterdam ArenA. De 52 vaste kiosken verbruiken samen jaarlijks zo’n 900.000 kWh. Waar mogelijk zetten we apparatuur zo veel mogelijk uit. Maar veel systemen kunnen niet zómaar worden uitgezet en in periodes waarin evenementen elkaar snel opvolgen, worden de systemen wegens praktische bezwaren niet uitgezet. Met het uitschakelen van apparatuur op non-eventdagen kunnen we tóch een flinke besparing realiseren.

Stakeholders gaan slim energie uitwisselen via smart grid

ArenA best practice voor Green Deal-partners

Over duurzaamheid kun je heel veel praten. Maar het is vooral een kwestie van doen. Er concreet mee aan de slag gaan; dat is de kunst. Amsterdam ArenA doet dat samen met haar Green Deal-partners: stakeholders en leveranciers. Zonder hun inspanningen kan de Amsterdam ArenA haar duurzaamheidsambities niet verwezenlijken. Tegelijkertijd fungeert het stadion voor de Green Deal-partners als een best practice.

Henk van Raan van de Amsterdam ArenA: “Voor een aantal Green Deal-partners was het interessant om hun relaties en achterban te laten zien hoe duurzaamheid in en om het stadion concreet gestalte krijgt. En hoe zij daaraan hebben bijgedragen. Daarom kregen zij de gelegenheid om voor hun relaties een rondleiding te verzorgen langs de tastbare successen in het stadion.”

Olievlek

Zo laat Nuon relaties, consumenten en medewerkers zien hoe de ArenA werkt aan verduurzaming op energiegebied met stadswarmte en -koude en wind- en zonne-energie. Huisinstallateur BAM ‘showt’ de gemoderniseerde installaties en het gebouwbeheersysteem dat een efficiënte aansturing van die installaties mogelijk maakt. Van Raan: “Wat het oplevert? Een kijkje in de keuken werkt als een olievlek: als mensen met eigen ogen zien hoe je duurzaamheid concreet handen en voeten kunt geven, werkt dat heel stimulerend. En voor de Green Deal-partners is het een goede gelegenheid te laten zien wat hun rol is in dat proces.”

“Dit zonnedak is mede mogelijk gemaakt door AKEF”

“Dit zonnedak is er mede dankzij AKEF”

De zonnepanelen op het dak van de Amsterdam ArenA zijn voor het grootste deel gefinancierd door het Amsterdams Klimaat & Energiefonds (AKEF). Het fonds financierde bijna 1,6 miljoen euro van het project, zo’n 95 procent van de totale kosten. “De ArenA was voor ons een droomklant. Ze zijn ambitieus en durven echt duurzaam te denken”, aldus portfoliomanager Michel Hendriks.

De doelstelling van het AKEF is Amsterdam te verduurzamen. “Een belangrijke opdracht, want het klimaatprobleem is voor ons een grote uitdaging. Daarom zijn we zo blij dat de ArenA de zonnepanelen wilde installeren. Vooral omdat het risicorendement van het project erg goed is. Bovendien levert een voorbeeldproject als dit een nuttige bijdrage aan de klimaatdiscussie.”

Geen halve maatregelen

Hendriks heeft vanuit het AKEF de business case voor de zonnepanelen verzorgd. “De ArenA is erg ambitieus en dat is fijn samenwerken. Ik denk dat ze zonder ons niet het gehele dak hadden bedekt. Wij hebben hen ervan overtuigd dat als je toch het dak opgaat, je net zo goed de hele ronde kunt maken. Je moet toch alle aansluitingen en projectkosten maken. De lagere opbrengst van de noordzijde wordt ruimschoots gecompenseerd door efficiency-voordelen als je er één project van maakt. Erg mooi dat ze het uiteindelijk aandurfden.”

Mooi visitekaartje

De zonnepanelen op de Amsterdam ArenA betekenen volgens Hendriks een mooi visitekaartje voor de stad Amsterdam. “De ArenA krijgt veel positieve reacties van over de hele wereld. Die waardering straalt ook af op de stad: indirect laten we zien hoe belangrijk Amsterdam duurzaamheid vindt.” Mede dankzij het zonnedak op de ArenA won het Amsterdamse duurzaamheidsfonds bijvoorbeeld in New York de Climate Leadership Award.

Prestigeproject

Ondanks de hoeveelheid panelen – 4.178 stuks in totaal – is de financiering van het zonnedak voor het AKEF niet een van de grootste projecten. Hendriks: “Maar omdat het om zo’n bekend gebouw in Nederland gaat, is het voor ons een echt prestigeproject.” Volgende projecten voor het financieren van zonnepanelen dienen zich voor het AKEF alweer aan. “We gaan een leasemaatschappij financieren die zonnepanelen aanbiedt via een leaseconstructie. En we gaan enkele prominente daken in Amsterdam van zonnepanelen voorzien. Maar iemand moet de eerste zijn en de ArenA heeft die voortrekkersrol uitstekend vervuld.”

Stakeholders